Á SEÐLABANKINN AÐ ÞJÓNA FÓLKI EÐA FJÁRMAGNI?
Fróðlegt er að fylgjast með viðbrögðum við þeim ummælum mínum að
Seðlabanki eigi að taka mið af almannahag í ákvörðunum sínum um
vexti og að hann eigi að lúta lýðræðislegu valdi í stað þess
að þjóna handhöfum fjármagns. Ég hef sagt að hávaxtastefna
Seðlabankans komi skuldugum fyrirtækjum og heimilum í koll og sé
smafélaginu beinlínis skaðleg. Eðlilegt sé að spyrja hvort breyta
eigi lögum um Seðlabanaka Íslands þannig að hann sé beintengdur
almannahagsmunum.
Af þessu tilefni er eftirfarandi haft eftir Sigríði
Ingibjörgu Ingadóttur, þingmanni Samfylkingar í
Fréttablaðinu í dag: "Ég tel það mjög óheppilegt að ráðherra sé
óbeint að hóta Seðlabankanum með þessum hætti." Hún segir
ennfremur að mikilvægt sé að peningamálanefnd Seðlabankans verði
áfram óháð ríkisstjórninni og veiti henni aðhald með
ríkisfjármálin. "Augljóslega vill bankinn fá beinar tillögur í
hendurnar frá ríkisvaldinu í stað þess að fá aðeins munnleg
vilyrði. Með því er verið að sýna ríkinu aðhald og þá væri
ráðherrum hollara að bregðast við með því að búa svo um hnútana í
sínu ráðuneyti að hægt verði að lækka vexti í stað þess að vera með
svona óbeinar hótanir."
Hvað á Sigríður Ingibjörg Ingadóttir við? Telur hún að
samhengi sé á milli þess að draga úr útgjöldum til Landspítala og
að lækka stýrivexti? Fróðlegt væri að fá á þessu nánari skýringu.
Einnig hvað hún á við þegar hún stillir upp sem andstæðum
"faglegum" og "pólitískum" forsendum fyrir
vaxtaákvörðunum: "Við getum vissulega haft okkar skoðanir á
þeim ákvörðunum sem teknar eru í Seðlabankanum en það er einnig
mikilvægt að þær ákvarðanir séu teknar á faglegum forsendum en ekki
pólitískum. Eins og málum er nú háttað held ég að við getum treyst
því að svo sé, í það minnsta tel ég hann hafa staðið faglega að
málum." Þarf þingkona
Samfylkingarinnar ekki að skýra nánar fyrir skuldsettum
heimilum og fyrirtækjum, sem ramba á barmi gjaldþrots, hvað hún á
við?
Bjarni Benediktsson, formaður Sjálfstæðisflokksins, hefur
uppi sam konar málflutning og segir mig sem ráðherra þurfa að þola
"aðhald" frá Seðlabaakanum!: "En það kemur ekkert á
óvart að fá hugmynd úr þessari átt sem miðar að því að koma sem
mestu ákvörðunarvaldi undir stjórnmálamenn...Það sem ráðherra, sem
er óánægður með vaxtaákvörðun Seðlabankans, þarf að gera er að líta
sér nær. Stjórnarinnar bíður skýrt afmarkað verkefni og það er að
skapa traust og tiltrú á að hún hafi náð utan um vandann og sé með
trúverðugar tillögur um hvernig skuli unnið á honum. Þessu hefur
hún ekki risið undir svo það ætti ekki að koma þessum mönnum svo á
óvart að vaxtalækkunarferlið sé ekki hraðara en þetta." Einnig
forsvarsmaður Sjálfstæðisflokksins tengir þannig vaxtalækkun við
niðurskurð í heilbrigðiskerfinu. Þau Bjarni og Ingibjörg Inga eru
ekki ein á báti. Þetta er einnig viðhorfið innan
Alþjóðagjaldeyrissjóðsins sem kunnugt er.
Árið 2001 var lögum um Seðlabanka Íslands breytt í þá vera að
auka sjálfstæði banakans og þrengja sjónarhorn hans. Þeir sem nenna
að fletta upp í þingræðum geta séð rökin sem ég færði fyrir því að
þetta væri óráðlegt.Í stað þess að horfa bara til verðbólgumarkmiða
taldi ég að bankinn ætti að hafa hagsmuni alls samfélagsins undir,
eins og hann hafði haft fram til þessa lögum samkvæmt. (http://www.althingi.is/altext/126/04/r06110302.sgml).
Við þetta er því að bæta Sjálfstæði Seðlabanka er skáldskapur.
Spurningin er hvaða hagsmunum bankinn eigi að þjóna. Seðlabankar
hafa á undangengnum nýfrjálshyggjuáratugum víðast hvar verið settir
til að þjóna fjármagni fremur en fólki. Þeir voru gerðir að
musterum til að þjóna þeim sem eiga peninga og þurfa að ávaxta þá.
Þetta kalla hægri sinnaðir stjórnmálamenn fagmennsku!
Margt ágætt hefur verið sagt í tengslum við þetta efni, samanber
ummæli um þessa frétt:
http://eyjan.is/blog/2009/06/06/ogmundur-vill-afnema-sjalfstaedi-sedlabankans-segir-sjalfstaedid-hluta-af-peningahyggju-lidins-tima/