SPURNINGU BEINT TIL SAMTAKA ATVINNULÍFSINS
Birtist í Fréttablaðinu 08.08.18. og visi.is
09.08.18.
Davíð Þorláksson, lögfræðingur og forstöðumaður hjá
Samtökum atvinnulífsins, skrifar nýlega svokallaða bakþanka
Fréttablaðsins. Þar segir hann að óþarfi sé "að brjálast" yfir
uppkaupum auðmanna á landi og "auðvitað skiptir engu máli", segir
hann enn fremur, "hvort það er Íslendingur eða útlendingur sem á
það". Það sé tímabært að stjórnmálamenn átti sig á því að
eignarréttur sé ekki stjórntæki sem þeir geti gripið til að vild og
hann bendir á að innlendir jafnt sem erlendir landeigendur þurfi að
fara að margvíslegum lögum og reglum sem gilda hér á landi.
Hvað segja lögin?
Og Davíð Þorláksson byrjar að telja upp lagabálkana: "Þar má
t.d. nefna skipulagslög nr. 123/2010, lög um mat á umhverfisáhrifum
nr. 106/2000, lög um rannsóknir og nýtingu á auðlindum í jörðu nr.
57/1998 ..."
Hvernig væri að taka Davíð Þorláksson á orðinu og byrja á því að
fletta upp í þessum síðastnefndu lögum frá 1998. Þau vísa til þess
hvers einkaeignarrétturinn tekur til, öðlist menn á annað borð
eignarhald á landi. Í annarri grein segir að eigandi lands fari með
"öll venjuleg eignarráð þess", nokkuð sem er útlistað nánar í
þriðju grein hvað auðlindir áhrærir því þar segir með skýrum hætti
að eignarlandi fylgi eignarréttur "að auðlindum í jörðu". Auðlindir
eru skilgreindar í fyrstu greininni á eftirfarandi hátt: "Með
auðlindum er í lögum þessum átt við hvers konar frumefni,
efnasambönd og orku sem vinna má úr jörðu, hvort heldur í föstu,
fljótandi eða loftkenndu formi og án tillits til hitastigs sem þau
kunna að finnast við."
Um að gera að brjálast ekki
Þarna er sem sagt heitt vatn og kalt og jarðefni hverju nafni
sem þau nefnast, allt er þetta í eigu landeigandans. Um nýtinguna
gilda síðan ýmis lög, sem ég hef reyndar leyft mér að gagnrýna sum
hver fyrir það hve slök þau eru. Grundvallaratriðið er eftir sem
áður þetta: Landeigandinn á ekki bara yfirborð landsins heldur
teygir eignarrétturinn sig langt niður í jörðina og umlykur einnig
þær auðlindir sem þar er að finna.
Óþarfi er "að brjálast" yfir því á hvers hendi þessi réttindi eru,
segir fulltrúi Samtaka atvinnulífsins. Gott og vel, um að gera að
brjálast ekki.
En hvað með að sýna fyrirhyggju?
En hvernig væri að sýna fyrirhyggju og ábyrgðarkennd gagnvart
framtíðinni og ókomnum kynslóðum. Finnst mönnum í lagi að
eignarhald á auðlindum Íslands, þar með gulli framtíðarinnar sem
vatnið er stundum kallað, komist í hendur nokkurra auðmanna
innlendra eða erlendra? Ég leyfi mér reyndar að ganga lengra og
líta svo á að eignarhald á landinu og auðlindum þess eigi að vera
innan landsteinanna.
Því fjær sem eignarhaldið er landinu sjálfu, því líklegra að það
verði í huga eigandans, verslunarvara sem lýtur lögmálum
kauphallarinnar, en allt sem hvílir á öðrum gildum fjarlægara.
Og síðan er það spurningin
Samtök atvinnulífsins hafa, ekki síst á allra síðustu tímum, sýnt að þeim er ekki alveg sama um hin huglægu gildi. Vísa ég þar í áherslu samtakanna á að styrkja íslenska tungu og menningu.
Hvernig væri að leyfa landinu og auðlindum þess að fylgja með í
þeim pakka; að auðlindirnar verði okkar allra?
Það er nóg pláss fyrir kapítalistana í SA að höndla á Íslandi án
þess að þeir þurfi að gína yfir landinu, vatninu og orkunni, eða
hvað?
Ég bara spyr.
sjá vísir.is:
http://www.visir.is/g/2018180809065/spurningu-beint-til-samtaka-atvinnulifsins