Það var kosið um heilbrigðismál
Birtist í Mbl. 19.05.2003
Ríkisstjórnarflokkarnir koma laskaðir út úr nýafstöðnum
alþingiskosningum. Reyndar ekki eins illa og margir höfðu spáð, en
báðir stjórnarflokkarnir tapa þó fylgi. Sjálfstæðisflokkurinn tapar
meiru en Framsókn og hafa menn velt því fyrir sér hvers vegna það
hafi gerst. Flestum óhlutdrægum mönnum ber saman um að gegndarlaus
fjáraustur stuðningsaðila Framsóknarflokksins hafi gert honum
kleift að skapa þá ímynd með auglýsingum að hann myndaði sérstaka
baráttusveit fyrir aldraða og öryrkja, að hann væri líklegur til að
ráða bót á aldeilis afleitu húsnæðiskerfi og hann væri einn til
þess fallinn að standa vörð um stöðugleika. Með öðrum orðum,
Framsóknarflokkurinn - sem hefur verið öllum flokkum
ábyrgðarlausari í atvinnu- og efnahagsmálum, gengið gegn
Öryrkjadómi og hefur sjálfur farið með stjórn húsnæðismála í tvö
kjörtímabil samfleytt - hann dró upp mynd af sjálfum sér sem
einörðum stjórnarandstöðuflokki sem menn yrðu að koma til áhrifa
svo færa mætti samfélagsþróunina inn á skynsamlegri
brautir.
Þjóðin vill ekki einkavæða heilsu
Sjálfstæðisflokkurinn má þó eiga það að hann kannaðist við sjálfan
sig. Það varð honum hins vegar að falli. Ég er sannfærður um að
stefna Sjálfstæðisflokksins í heilbrigðismálum stórskemmdi fyrir
flokknum. Áherslur á markaðsvæðingu hafa ekki hljómgrunn með
þjóðinni, um það bera reyndar margar skoðanakannanir órækt vitni.
Þegar þeir síðan í ofanálag birtust á framboðslistunum, harðdrægu
ungu hægrisinnarnir sem rutt höfðu hófsamari kandídötum úr vegi, og
horfi ég þar til dæmis til sjálfstæðiskvenna í Reykjavík, þá varð
kjósendum ekki um sel.
Þeir hinna hófsamari sjálfstæðismanna, sem á annað borð vildu halda
lífi í ríkisstjórninni, fóru nú frá Sjálfstæðisflokki og yfir á
Framsókn. Þetta fólk trúir því, réttilega þykir mér, að
Framsóknarflokkurinn vilji engan veginn ganga eins langt og
Sjálfstæðisflokkur í markaðsvæðingu heilbrigðiskerfisins. Mín
kennning er sú að þess vegna hafi fólk sem stendur hægra megin við
miðju kosið Framsókn frekar en íhald.
Sigur almannaþjónustu
Þetta var sigur Framsóknar kynni einhver að segja. Ég held að við
eigum að túlka þetta á annan veg: Þetta var sigur fyrir
almenningsrekna heilbrigðisþjónustu. Fólk hafnar einkarekstri í
sjúkrahúsum landsins með tilheyrandi álögum á sjúklinga og
skattgreiðendur sem þurfa að greiða arðinn ofan í vasa fjárfesta.
Talsmenn einkarekinnar heilbrigðisþjónustu vita að þar er að finna
örugga tekjulind, þeir vita að við þurfum á heilbrigðisþjónustu að
halda um ókominn tíma, þeir vita að þar er um mikla peninga að
tefla og þá vilja þeir fá í sinn vasa. Minna má á ummæli eins
aðaleiganda Öldungs hf í þessu sambandi. Hann hefur ekki
farið leynt með það að hægt sé að þéna vel á öldruðum - í
öldrunarþjónustunni sé "gífurlegan fjárhagsávinning" að hafa.
Framsókn við sama heygarðshornið
Það er athyglisvert og lærdómsríkt fyrir félagslega þenkjandi
kjósendur Framsóknarflokksins að hugleiða að svo virðist sem
forystumenn flokksins hafi ekki áhuga á stjórnarsamstarfi vinstra
megin við miðju. Svo virðist sem hugurinn hafi aldrei hvarflað frá
Sjálfstæðisflokknum. Eða er hugurinn ef til vill orðinn samgróinn
við ráðherrastólana? Að sögn mun framsóknarráðherrum þykja stólar
sínir sérlega góðir.