UM RÁÐSTÖFUN RÍKISFJÁR OG HÖMLULEYSI

Komdu sæll.
Ég vil þakka góða pistla sem koma sér beint að efninu, og ekki sakar myndskýringin. Hér eiga þau ummæli Einars Ben ekki við að "mitt sé að yrkja, ykkar að skilja." Já, já, nóg um það.
Ég hef stundum undrað mig á ráðstöfun ríkisfjár eftir að það er komið til stofnanna sem eiga að yfirvarpi, að "njóta hins góða" af einkamarkaðnum. Þetta er ekki einfalt mál og margar kenningar í gangi um nytsemi þessa. Að mínu viti er almennt ágætt að ríkið standi vel að baki vaxtarsprotum og er þá marga t.d. að finna í ýmsum sjálfseignarstofnunum. Ég hef kannski meiri efasemdir um framkvæmdir eins og Tónlistar- og ráðstefnuhúsið sem ríkið kostar en rekstraraðilinn á, og eignast raunar við lok samningstímans. Hvað gerist þá? Sjálfsagt er hér vel ígrunduð hagfræðiskoðun að baki, og ekki eðlilegt að draga vafa yfir slíkar reiknikúnstir að lítt athuguðu máli. Hins vegar má telja ljóst að hegðun ,,hinna stóru" ríkisfyrirtækja, sem svo má kalla, hefur verið hneykslanleg síðustu misserin. Má hér benda á kaupréttarsamninga REI og það hversu sjálfsagt útvarpsstjóra þótti að hækka laun sín duglega og leigja jeppa, um leið og hann varð ,,forstjóri". Sé það satt sem hermt var í fréttum að fyrrum rektur Háskólans í Reykjavík hafi þegið 30 milljóna króna eingreiðslu til að láta sjálfviljug af störfum til að setjast á þing, þá þykir mér hömluleysið tekið út fyrir allan þjófabálk. Töluverð umræða var um starfslokasamninga í stjórnsýslukerfinu fyrir nokkrum árum. Meðal annars man ég eftir dómi Hæstaréttar sem felldi úr gildi samning um starfslok kennara við menntaskóla. Skólameistari hafði gert samninginn til að fá hann til að hætta, en hann var ófær um að gegna sínu starfi vegna veikinda. Samingurinn var um eins árs launað leyfi áður en hann hætti. Þetta taldi Hæstiréttur að hefði verið ólögmætt sökum skorts á lagaheimild. Þetta er viðmið dómstóla sökum strangrar kröfu stjórnarskrár um fjárlagaheimild til ráðstöfunar ríkisfjár. En víkjum aftur að rektornum fyrrverandi. Í háskólanum hans hefur ekki þurft að búa við hinar stirðu og bagalegu ,,ríkisreglur". Raunar man rektorinn góði það vel hve vel honum fór að tala einmitt um það sem meginstyrk skólans. Oft bar það enda á góma á tyllidögum eða í samsætum skilningsríks fólks. Nú má spyrja hvort skilningurinn sé sá sami enn í dag meðal þeirra sem á hlýddu? Skólinn er rekinn að meginstefnu fyrir ríkisfé og skólagjöld. Megintekjumeiðurinn mun vera ríkisframlag eftir reiknistokk menntamálaráðherra. Þekkt er góðlyndi þess hóglynda Björns Bjarnasonar í garð skólans. Er hér um geypifé, almannafé, að ræða. Þessu til viðbótar nýtur skólinn marvíslegra framlaga fyrirtækja og félagasamtaka. Ekki veit ég hvað það er mikið. Loks eru tekin veruleg skólagjöld af nemendum skólans, fyrir ókunnuga eru slík gjöld nauðsynleg að margra hyggju til að efla alla -kennara- dáð og um leið skilning nemenda á því að lífið sé ekki ókeypis. Skólagjöld í HR nema 137.000 kr. í laganámi á yfirstandandi önn. Alls þyrfti 219 slík framlög til að jafna eingreiðsluna til Guðfinnu. Má þetta virkilega? Ég segi ekki annað.
Ófeigur í Skörðum