„Góðmennska“ í boði almennings á Íslandi

Inngangur

„Góða fólkið“ á Íslandi á fáa sína líka. Siðferðiskennd þess og gæska er slík að Guð má vara sig. Það lætur sig helst þau málefni varða sem þjóðinni geta orðið að sem minnstu gagni. Málefni hælisleitenda eru gott dæmi um það. „Gæskan“ felst í því að hafa enga stjórn á fjölda innflytjenda og bjóða alla velkomna, jafnt glæpamenn sem aðra. Glæpamenn eru jú „jaðarsettur hópur“ og í viðkvæmri stöðu. Þar af leiðandi þarf að sýna þeim sérstaka tillitssemi og vernda mannréttindi þeirra umfram aðra þjóðfélagshópa.

„Góða fólkið“ leggst alveg gegn því að glæpamönnum sem flogið er til Íslands sé gert að sanna á sér deili eða sanna aldur sinn. Það er talið gróft mannréttindabrot. Rauði krossinn jarmar með og leggst gegn því að fólki sé gert að sanna á sér deili. Spurningin snýst um það hvort umsækjandi um „alþjóðlega vernd“ [hugtökum er breytt að vild] er eldri eða yngri en 18 ára. Það skiptir miklu máli hvað snertir réttarstöðu umsækjenda.

Fram kemur í grein frá 2020, í Tannlæknablaðinu, að flest lönd Evrópu noti aldursgreiningu ef ekki er hægt með hæfilegri vissu að meta aldur öðruvísi. Þar segir að einungis í tveimur ríkjum Evrópusambandsins, Bretlandi og Slóveníu, sé aldursgreining byggð á viðtölum, án réttarlæknisfræðilegrar greiningar. Fram kemur einnig að öll Norðurlöndin noti tann- og beinþroska til aldursgreininga.[i]

Hælisleitendaiðnaður

Það er hluti af fullveldisrétti ríkja að hafa stjórn á sínum innflytjendamálum. Galopin og stjórnlaus landamæri einkenna hins vegar ástandið. Sögur berast af því að til Íslands komi, tvisvar í viku, fullar þotur af hælisleitendum.[ii] Fólk getur rétt ímyndað sér hvaða áhrif það hefur á innlendar stofnanir sem almennt eru ekki ofhaldnar fjárhagslega. En „góða fólkið“ styður þetta. Því nægir ekki að auglýsa „góðmennsku“ sína innanlands, það vill sýnast gott í augum umheimsins. Raunar má halda því fram að sýndarmennskan snúist fyrst og fremst um „álit umheimsins“. Almennt gerir stjórnarmeirihlutinn ekkert með álit íslenskra kjósenda, nema þá rétt á kjördag!

Sá ágæti útvarpsmaður á Sögu, Pétur Gunnlaugsson, lýsti þessu vel í fyrra. Hann sagði marga íslenska stjórnmálamenn vilja „sýnast góðmenni“. Það er varla hægt að orða þetta betur. Hluti af fjórfrelsi EES-samningsins er frjáls för fólks innan efnahagssvæðisins. Það hefur hins vegar ekkert með að gera „frjálsa för hælisleitenda“ til Íslands. Við árslok 2022 var fjöldi fólks á vergangi í heiminum talinn vera um 108.4 milljónir. Varla er það ætlun íslenskra stjórnvalda að taka við þeim öllum og bjóða velkomna á Íslandi? Haft er eftir Guðrúnu Hafsteinsdóttur, dómsmálaráðherra, að Ísland geti ekki tekið við fleiri en 500 hælisleitendum árlega.[iii] Ætla má að talan sé mun lægri, eða nær 100 manns.

Þjóðflutningar

Sumir telja að mikill „mannauður“ felist í stjórnlausum innflutningi hælisleitenda. Best þykir að bakgrunnur og trúarbrögð þeirra séu sem ólíkust þeim sem mestu eru iðkuð í móttökuríkinu, þannig að sem mest spenna skapist, óreiða og árekstrar. Það er í anda „fjölmenningar“. Þá sé það ekki gert að skyldu að aðkomufólk aðlagist því samfélagi sem það vill dvelja í, s.s. með því að læra tungumál móttökuríkis. Á Íslandi er því fylgt enn frekar eftir og fundin upp ný hugtök[iv] og aðlögun kölluð „inngilding“. Það er orðskrípi sem ætlað er að beina sjónum fólks frá þeirri staðreynd að aðkomufólki ber ævinlega að aðlaga sig að þjóðfélögum sem flutt er til, en ekki öfugt.

En „góða fólkið“ á Íslandi og erlendis brenglar hugtakanotkun[v] og reynir þannig að villa um fyrir öðrum. Flest þjóðfélög eiga fullt í fangi að takast á við félagsleg vandamál sem rekja má til eigin ríkisborgara. Það nægir þó ekki á Íslandi. Þar flytja menn inn félagsleg vandamál annara ríkja enda er „Ísland best í heimi“. Ráðherra málaflokksins lýsir því yfir að hann hafi brostið í grát þegar hann gerði sér ljóst að von væri á fólki frá Gaza. Svona er eðli „góða fólksins“, það grætur mest örlög annara en eigin þjóðar, samkennd þess eykst með vaxandi fjarlægð.

Ísland virðist fylgja álíka stefnu í málefnum hælisleitenda og núverandi stjórnvöld í Bandaríkjunum. Í frétt Reuters frá 17. október 2023 er fjallað um ástandið vestra. Þar kemur m.a. fram að bandarískir landamæraverðir hafa hleypt þúsundum hælisleitenda á götur San Diego, þar af um 1.400 í strandbænum Oceanside. Í fréttinni kemur fram að tvisvar á dag skila toll- og landamærabílar eða rútur hælisleitendum í flutningsmiðstöðina í Oceanside, 172.000 manna borg um 80 km norður af landamærunum. „Mannúðarsamtök“ og sjálfboðaliðar taka á móti farandfólkinu og hjálpa því að ná áfangastöðum annars staðar í Bandaríkjunum.[vi]

Að flytja inn félagsleg vandamál

Það gefur auga leið að stjórnlausum innflutningi fólks frá öllum heimshornum fylgja mörg alvarleg, félagsleg vandamál. Þegar upp koma vandamál virðast tvær lausnir í boði: í fyrsta lagi að reyna sem mest að leysa vandamálin á staðnum. Í öðru lagi að flytja vandamálin til annara ríkja.

Taka má dæmi af afbrotamanni sem brýtur alvarlega af sér í heimalandi sínu. Mögulega tekst viðkomandi aðila að flýja til annars ríkis og fá hæli. Heimaríkið lætur mögulega þar við sitja og krefst ekki framsals. Vandamálið er þannig orðið „útflutningsvara“ sem annað ríki situr uppi með. Það sparar heimaríkinu mikinn kostnað við réttarhöld og fangelsisvist. Þegar ekki má kanna bakgrunn manna eða feril sem óska hælis er ekkert því til fyrirstöðu að viðkomandi geti átt sér langan og myndarlegan brotaferil.

Endurskilgreiningar og orðaleikir eru aðferð nútímans til þess að forðast umræðu um mál sem þykja óþægileg. Nýjasta dæmið er það sem lengi hefur verið nefnt líknarmorð. Nú er það kallað „dánaraðstoð“. Þetta nýja hugtak er talið fela í sér göfugan tilgang, að hjálpa fólki að hjálpa sér sjálft til þess að komast á fund skapara síns. Nú eru 79 ár liðin frá lokum seinni heimstyrjaldarinnar. Í henni var fólki veitt „dánaraðstoð“ í milljónatali. Með „dánaraðstoðinni“ má stytta margumtalaða biðlista og þannig auka rými fyrir enn fleiri hælisleitendur. Það myndi auka mjög ánægju ráðherra félagsmála sem kann að gráta af gleði. Það er heldur ekki lítill áfangi í lífinu að sjá eigin „góðmennsku“ raungerast – helst á kostnað annara.

Árið 2005 birtist áhugaverð grein eftir Alexandre Afonso við Háskólann í Lausanne [University of Lausanne]. Hún nefnist: When the Export of Social Problems is no Longer Possible. Immigration Policies and Unemployment in Switzerland. Það mætti þýða lauslega sem: Þegar útflutningur félagslegra vandamála er ekki lengur mögulegur. Innflytjendastefna og atvinnuleysi í Sviss. Það vekur athygli að höfundur greinarinnar kennir beinu lýðræði um stefnu Sviss í innflytjendamálum. Honum þykir greinilega slæmt að vilji Svisslendinga skuli fá að koma fram í þessum málaflokki sem aftur lýsi sér í mikilli íhaldssemi. En það má fullyrða að hefði vilji almennings, lýðræðislegur vilji, almennt fengið að koma fram á Íslandi væri mörgu betur fyrir komið. Það er einmitt forherta valdaklíkan sem er vandamálið. Hún spyr aldrei um vilja almennings. Valdaklíkan samanstendur af stjórnmálamönnum, embættismönnum, hagsmunaaðilum og síðan þeim fjölmiðlum sem fylgja valdinu í einu og öllu [sbr. t.d. RUV].

Það er mjög öfugsnúið þegar menn sjá beint lýðræði sem kúgunartæki [þá gagnvart valdaklíkum líklega]. Höfundur nefndrar greinar, Alexandre Afonso, hefur auðsýnilega þá fyrirframskoðun að innflutningur hælisleitenda sé jákvæður en hann sér beint lýðræði sem hindrun. Þeir sem annað hvort teljast til valdaklíkunnar [í hvaða ríki sem er], eða fylgja henni dyggilega að málun eins og margt fjölmiðlafólk, telja langoftast neikvætt að kjósendur, almenningur, hafi völd og ráði einhverju um það þjóðfélag sem þeir tilheyra. Valdaklíkur, eðli málsins samkvæmt, eru ævinlega andlýðræðislegar. Beint lýðræði er einmitt leiðin sem ber að fara til þess að halda aftur af valdaklíkum, hvort sem er innan þjóðríkja eða innan ríkjabandalaga (t.d. innan ESB).

Merkilegt er það að íslenskir femínistar sem mest gagnrýna „feðraveldið“ og „miðaldra hvíta karlmenn“, og allt það ofbeldi sem þeir stundi, segja sjaldnast neitt þegar meintir gerendur eru af sauðahúsi Múhameðs spámanns. Þá er ofbeldi flokkað sem „menningarlegur mismunur“ og virðist þykja alveg sjálfsagt. En það má hins vegar ljóst vera að deildir sem kenna t.d. „kynjafræði“ má leggja niður þegar þetta innflutta „feðraveldi“ hefur náð undirtökum á Íslandi og tekur að láta meira að sér kveða.

Sjálfsagt munu íslenskir femínistar sætta sig vel við það. Sharia-lög verða þá væntanlega engin fyrirstaða heldur né almennt blæjunotkun kvenna! Jafnvel má sjá fyrir sér að íslenskt tískufyrirtæki taki að sér að hanna sérstakar búrkur og blæjur fyrir afkomendur víkinga. Þá gæti 66°Norður hannað og framleitt vetrarbúrkurnar.

Göngur eins og druslugönguna verður að vísu að leggja af, og aðrar álíka göngur, því ekkert rými er fyrir slíkt í ríki Múhameðs. Hins vegar ætti tilvikum um meinta kynferðislega áreitni að fækka stórlega enda ekkert lengur til sem kallast „free nipple“ eða annað sjónrænt áreiti. Sharia-lögin munu skilgreina rétt og rangt.

Með „smávægilegri“ breytingu á hugtakanotkun má þannig telja sjálfum sér trú um að ofbeldi sé í góðu lagi, bara ef það kemur úr réttri átt, frá réttum aðilum, enda falli það þá undir „menningarlegan mismun“. Svona afstöðu má kalla „sjálfsheilaþvott“ og er t.d. mjög algengur á Alþingi Íslendinga.

Nokkur orð um Íslam

Í frábærri minningargrein sinni um Osama Bin Laden benti Sverrir Stormsker m.a. á það að hryðjuverkið sjálft væri ekki það sem máli skipti heldur sá „góði hugur“ sem byggi að baki hryðjuverkinu. Nú er ástandið orðið þannig á Íslandi að meintur ISIS-maður var búinn að koma sér notalega fyrir á Akureyri.[vii] Ekki hefur komið fram hvort hann fór fram á „fjölskyldusameiningu“ og að fá fleiri ISIS-menn til landsins.

Kona að nafni Ayaan Hirsi Ali[viii] hefur aðra afstöðu gagnvart Íslam en Sverrir Stormsker. Á vef Foreign Policy má finna grein eftir Ali, frá 2015, sem nefnist „Islam Is a Religion of Violence“. Það gæti útlagst: „Íslam er ofbeldistrúarbrögð“.

Ali heldur því fram að ofbeldisbylgjuna sem gengur yfir íslamska heiminn megi rekja til kjarnakenninga trúarbragðanna.[ix] Hún greinir á milli þriggja mismunandi hópa múslima eftir því hvernig þeir sjá fyrir sér og iðka trú sína. Það eru: Medina-múslimar, Mekka-múslimar og „siðbótar-múslimar“ [modifying Muslims]. Mekka-múslimar séu meirihluti múslima sem séu friðsamir og aðhyllist ekki ofbeldisfulla trú Medina-múslima. Þeir séu trúræknir og guðræknir, en þeir túlki kenningar Kóransins á myndrænan eða „allegórískan“ hátt. Ali segir „siðbótar-múslima“ lítinn en stækkandi hóp múslima sem þrýsti á um grundvallarbreytingar á Íslam. Þeir vilji sjá umbreytingu á því hvernig Íslam er iðkað, með því að hverfa frá bókstaflegri túlkun og hafni ofbeldisfullu jihad.

Medina-múslimar eru erfiðasti hópurinn, samkvæmt Ali. Þeir sjá fyrir sér stjórn sem byggir á Sharia, íslömskum trúarlögum, að mestu eða öllu leyti óbreyttum frá upprunalegri útgáfu sjöundu aldar. Þeir líti á valdbeitingu Sharia sem trúarlega skyldu sína.[x] Á hinn bóginn heldur Manal Omar því fram að ofbeldisfull öfgastefna[xi] sé ekki grundvallaratriði í Íslam heldur sé henni fylgt af einstaklingum.[xii] Hún telur að öfgaofbeldi í múslimaríkjum sé sprottið af flóknum pólitískum og félagslegum aðstæðum, þar á meðal nýlenduarfleifð, stórveldastjórnmálum og hruni ríkisstofnana.[xiii] Hún leggur áherslu á að trúarbrögð komi ekki við sögu vegna eðlis trúarinnar heldur vegna þess hvernig hún er misnotuð og meðhöndluð.[xiv]

Að lokum

Það er ljóst að þjóðflutningar sem nú standa yfir víða eru, almennt, ekki í boði kjósenda ríkjanna sem opnuð eru upp á gátt. Kjósendur eru ekki spurðir álits. Valdníðsla og yfirgangur einkenna þennan málaflokk. Jafnvel bæjarstjórnir eru ekki spurðar en fjölda fólks plantað þar niður. Ríkisstjórn Íslands er ábyrg fyrir mjög slæmu ástandi á Suðurnesjum svo dæmi sé tekið.

Aðild að félagi (þjóðfélagi) hlýtur ævinlega að vera á forsendum þeirra félagsmanna sem fyrir eru í félaginu. Öðruvísi getur það aldrei verið. Menn geta sótt um félagsaðild en það er undir öðrum komið hvor umsækjandi fær aðild. Það gildir víðast hvar. Sæki fólk um starf, skóla eða hvaða félagsskap sem er gildir þessi regla.

Umsækjandinn gerir grein fyrir sér og rökstyður hvers vegna hann skuli valinn. Hvað yrði sagt í háskólum landsins ef þar settust upp þúsundir hælisleitenda, í fyrirlestrum af öllu tagi, og hreinlega legðu skólana undir sig? Hvað með aðra nemendur sem eru fyrir í skólunum? Eru þeir réttlausir? Hvað með rétt prófessora og annara háskólakennara? Hvað með brunavarnir í fyrirlestrasölum?

Skoðum þetta frá öðru sjónarhorni. Þegar „Jón Jónsson“ hyggst eiga þægilegt laugardagskvöld með fjölskyldu sinni hringir síminn. Á hinum endanum er félagsmálaráðherra, gráti nær af gleði. Hann skýrir „Jóni“ frá því að nú séu 100 hælisleitendur nýlentir í Keflavík og „Jón“ skuli taka við þeim, hýsa þá og efna til veislu. Þegar félagsmálaráðherrann hefur skýrt frá þessu lýkur hann símtalinu. „Jón“ veit varla hvaðan á sig stendur veðrið. Hann veltir auðvitað fyrir sér ákvæðum um friðhelgi einkalífsins, hver séu valdmörk stjórnvalda og fleiri atriðum. Að lokum ákveður „Jón“ að hringja í þekktan hæstaréttarlögmann og fyrrum dómara við Hæstarétt. Sá reynist mjög ráðhollur og grípur strax til viðeigandi ráðstafana auk þess að krefjast skriflegra skýringa. Þannig tekst „Jóni“ naumlega að verja sína réttarhagsmuni.

Eftir símtal við lögmann sinn ákveður „Jón“ að hringja til baka, í félagsmálaráðherrann. „Jón“ andmælir þessari „gestaskyldu“ harðlega og segir félagsmálaráðherrann verða að hýsa gestina sjálfur, þetta sé ekki sitt vandamál heldur ráðherrans, hann verði að leysa það en ekki á kostnað annara. Að því búnu lýkur „Jón“ símtalinu. Ábyrgð stjórnmálamanna sem styðja opin landamæri er mikil þótt þeir rísi engan veginn undir henni. Góðar stundir!

[i]Richter, S. og Víðisdóttir, S.R. (2020). Aldursgreiningar fylgdarlausra barna - hvers vegna og hvernig? Tannlæknablaðið, 38(1), 22–34. https://doi.org/10.33112/tann.38.1.3

[ii]Sjá einnig: Latest asylum trends. (2024). European Union Agency for Asylum. https://euaa.europa.eu/latest-asylum-trends-asylum

[iii]Morgunblaðið. (23. febrúar 2024). Getum ekki tekið við nema um 500. Mbl.is: https://www.mbl.is/frettir/burdargrein/2024/02/23/getum_ekki_tekid_vid_nema_um_500/

[iv]Sjá einnig: Kutor, S.K., Arku, G. & Bandauko, E. Instead of ‘writing against’ and discarding ‘immigrants’ integration, why not reconceptualize integration as a wicked concept?. CMS 11, 9 (2023). https://doi.org/10.1186/s40878-023-00334-3

[v]Kutor, S. K., Arku, G., & Bandauko, E. (2023). Instead of ‘writing against’ and discarding ‘immigrants’ integration, why not reconceptualize integration as a wicked concept? Comparative Migration Studies, 11(1). https://doi.org/10.1186/s40878-023-00334-3

[vi]Trotta, D. (2023, October 17). US releases asylum seekers on the streets. some suburbs bear the burden. Reuters. https://www.reuters.com/world/us/us-releases-asylum-seekers-streets-some-suburbs-bear-burden-2023-10-17/

[vii]Morgunblaðið. (2024, 12. janúar). Liðsmaður Ríkis Íslams handtekinn á Akureyri. Mbl.is https://www.mbl.is/frettir/innlent/2024/01/12/lidsmadur_rikis_islams_handtekinn_a_akureyri/

[viii]Ayaan Hirsi Ali is a Fellow at the Harvard Kennedy School of Government.

[ix]Ali, A. H. (2019, April 22). Islam is a religion of violence. Foreign Policy. https://foreignpolicy.com/2015/11/09/islam-is-a-religion-of-violence-ayaan-hirsi-ali-debate-islamic-state/

[x]Ibid.

[xi]Sjá einnig: Goldman, D. P. (2023, November 23). Is Islam a violent religion? – David P. Goldman. Law & Liberty. https://lawliberty.org/is-islam-a-violent-religion/

[xii]Omar, M. (2015, November 9). Islam is a religion of peace. United States Institute of Peace. Retrieved March 13, 2024, from https://www.usip.org/publications/2015/11/islam-religion-peace

[xiii]Ibid.

[xiv]Ibid.