30. MARS 1949

Sjötíu ár eru nú liðin frá því að lögregla veittist að almenningi sem safnast hafði saman fyrir framan Alþingishúsið á Austurvelli til að mótmæla því að Ísland gengi í NATÓ.

Almenn þjóðaratkvæðagreiðsla var ekki á dagskrá og skyldi málið keyrt í gegnum þingið.

Þessu skyldi mótmælt á Austurvelli.

Þeim mótmælum var mætt með táragasi lögreglunnar.

Í kjölfarið var efnt til réttarhalda þar sem tuttugu manns hlutu dóma (24 voru ákærðir) . Ekki mun hafa verið skortur á ljúgvitnum við þau réttarhöld.

Þyngsta dóminn hlaut móðurbróðir minn, Stefán Ögmundsson, prentari og frumkvöðull að Menningar- og Fræðslusambandi Alþýðu, einhver besti maður sem ég hef kynnst.

Stefán var dæmdur í 12 mánaða fangelsi (18 mánuði í undirrétti) og sviptur kjörgengi og kosningarétti vegna þátttöku í mótmælunum. Fangelsisdómnum var ekki framfylgt af ótta við viðbrögð almennings og var safnað 27.364 undirskriftum til stuðnings þeim sem hlutu dóma. Undirskriftalistarnir voru afhentir forseta Íslands árið 1952 en það var ekki fyrr en 30. apríl 1957 sem sakaruppgjöf var veitt. Þá höfðu sjö menn, ásamt Stefáni, verið án kosningaréttar og kjörgengis í fimm ár.

Engar sögur fara af dómum yfir þeim sem stýrðu táragsinu eða héldu um kylfurnar 30. mars fyrir 70 árum.

Töfluna hér að neðan birti ég hinum ákærðu og dæmdu til heiðurs.