Fara í efni

LOSUN Í PARÍS, LOKUN Í GENF

Frettablaðið
Frettablaðið

Birtist í Fréttablaðinu 09.12.15.
Á sama tíma og fulltrúar heimsbyggðarinnar ræða hvernig hamla megi gegn losun gróðurhúsalofttegunda, koma fulltrúar TiSA ríkjanna saman í Genf til að ræða hið gagnstæða; hvernig koma megi í veg fyrir að félagsleg sjónarmið standi í vegi fyrir markaðsvæðingu þess sem á TiSA máli kallast "Environmental services" eða umhverfistengd þjónustuviðskipti. 

Klippt á lýðræðislegar rætur

TiSA er skammstöfun fyrir Trade in Services Agreement. Þessar fríverslunarviðræður spruttu upp úr GATS - General Agreement of Trade in Services - viðræðum Alþjóðaviskiptastonunarinnar um þjónustuviðskipti og hófust þær formlega árið 2013 eftir að hlé hafði verið gert á GATS viðræðunum vegna vaxandi andstöðu almennings og fátækustu ríkja heims. 
GATS og TiSA eru af sama toga og ganga út á lýðræðisvana markaðsvæðingu. Annars vegar er hún óafturkræf. Ekki er hægt fyrir nýjar ríkisstjórnir að vinda ofan af skuldbindingum um markaðsvæðingu, sem forverarnir gáfu, nema eiga málssókn á hættu. Í annan stað byggja þessar málssóknir á gerðardómsréttarfari, það þýðir að ágreiningsmálum er ekki skotið til dómstóla í viðkomandi ríkjum heldur til gerðardóma með aðkomu alþjóðlegra fyrirtækja. Þetta þýðir að klippt er á dómsvald sem á sér lýðræðislegar rætur.  

Aðild Íslands að siðleysinu

Þessar TiSA samningaviðræður eru siðlausar af tveimur ástæðum fyrir utan það sem hér var nefnt.
Annars vegar eru TiSA viðræðurnar tilraun ríkari hluta heimsins til að komast að samkomulagi sem síðan verði þröngvað upp á hinn snauðari hluta. Þetta takmark hefur ekki verið farið í grafgötur með. Í skýrslu utanríkisráðherra Íslands í mars 2014 segir að vonast sé til að aðildarríki Alþjóðaviðskiptastofnunarinnar „gerist aðilar að TiSA-samningnum þegar viðræðum er lokið"!  Hér er vísað til allra 123 ríkjanna sem stóðu að GATS viðræðunum.  
Hins vegar eru TiSA viðræðurnar ósiðlegar vegna leyndarinnar. Í TiSA viðræðunum er meiningin að komast að samkomulagi undir leyndarhjúp um mál sem varða samfélagið allt,

Leikbrúður fjármagnsins

Fréttir af TiSA viðræðunum nú eigum við enn og aftur Wikileaks að þakka, Í síðustu viku kom Wikileaks fréttum af leynimakkinu í Genf á framfæri. Athyglisvert er að lekinn hefur vakið miklu meiri athygli í Þriðja heiminum en í okkar heimshluta þótt rökrétt væri að öll heimsbyggðin risi upp þegar alþjóðafjármagnið gerir lýðræðislega fulltrúa okkar að leikbrúðum sínum. 
Samningsríkin í TiSA viðræðunum eru ýmist talin 50 eða 23 eftir því hvort Evrópusambandsríkin eru talin öll sér eða litið á þau sem eina heild en þannig koma þau að þessum viðræðum. Ísland er þarna með á báti, sem áður segir, og var í fréttum í síðustu viku,  vísað í Noreg og Ísland sem tillöguríkjum um tiltekna þætti  í þessum viðræðum án þess að nokkur opin umræða hafa farið fram um það hér á landi!

Varnaðarorð alþjóðasamtaka launafólks

Alþjóðasamtök starfsfólks í almannaþjónustu, Public Services International, PSI, hafa fylgst með þessum viðræðum eins og þau hafa getað og sagði Rosa Pavanelli, framkvæmdastjóri PSI, eftir að upplýsingarnar komu fram í síðustu viku, að með ólíkindum væri að heimurinn þurfi að reiða sig á Wikileaks um aðgang að upplýsingum um hvað ríkisstjórnir okkar eru að semja um á bak við tjöldin fyrir okkar hönd.