LÝÐRÆÐINU BROTLENT

Birtist í helgarblaði Morgunblaðsins 07/08.12.19.
Enn einn “samningurinn” um framtíð Reykjavíkurflugvallar hefur verið undirritaður. Og enn einn atvinnubótahópurinn settur á laggirnar. Þessum nýjasta eru ætlaðar tvö hundruð milljónir til að finna út hvernig viðri til flugumferðar í Hvassahrauni í útjaðri Hafnarfjarðar, í tuttugu mínúntna akstursfjarlægð frá Leifsstöð. Ef veðurhorfur eru taldar góðar til framtíðar litið kæmi til álita, að sögn, að flytja allt flug þangað – loka Reykjavíkurflugvelli og væntanlega þá einnig Keflavíkurflugvelli og gera splunkunýjan flugvöll fyrir tvö hundruð og áttatíu milljarða, nema menn vilji hafa tvo flugvelli innan seilingar. Þetta myndi þýða einhverja vélavinnu en að sjálfsögðu yrði gróðursett til að jafna allar syndir. 

Á meðan bíði öryrkjar og aldraðir.

Sá sem þetta skrifar undirritaði fyrir mörgum árum eitt plaggið í þessari samningaseríu. En varla var blekið þornað fyrr en sýnt var að borgaryfirvöld myndu ekki standa við það. Inntakið var að reist yrði ný flugstöð og búið þannig um hnútana að innanlandsflugið hefði tryggingu fyrir því að verða ekki hrakið á brott í fyrirsjáanlegri framtíð.  

Nokkrum mánuðum síðar kom nýr innanríkisráðherra og nýr “samningur”, líka um að skoða veðurlag svo flytja mætti völlinn.

Og enn kom nýr innanríkisráðherra. Sá vildi halda í völlinn en borgin fékk þá samþykkt í undarlegri niðurstöðu Hæstaréttar að sviksemi hennar væri þrátt fyrir allt lögmæt.

Heyra var á samgönguráðherranum sem nú situr að hann væri stoltur af undirskrift sinni, enda hefðu sérfóðir fagmenn komist að þessari niðurstöðu.

Því miður var spurningunni ekki fylgt eftir og hann spurður um álit borgarbúa. Margoft hefði komið fram í skoðanakönnunum hin síðari ár að yfirgnæfandi meirihluti þeirra vildi hafa völlinn á sínum stað. Hvort ekki bæri að hlusta eftir almannaviljanum?

Nú má það vel vera að niðurstöður slíkra kannana komi til með að breytast þegar fram líða stundir á sama hátt og þreyttur lax gefst upp á endanum og er þá landað örmagna.

En fleiri kunna að þreytast en laxinn. Á endanum kann þessi afstaða að valda því að almenningur missi trú á því fyrirkomulagi lýðræðis sem við búum við og leiti þá annarra lausna en í svikulu fulltrúaveldi sem brennimerkir alla sem “popúlista” sem vefengja forræði þess.  

Þrjú dæmi koma upp í hugann um hrokafulla afstöðu af þessu tagi.

Dæmi eitt: Bretar samþykkja að ganga úr Evrópusambandinu í almennri kosningu. Fréttaskýrendur og stjórnmálamenn upp til hópa, að ógleymdu Evrópusambandinu sjálfu, segja almenning hafa verið vankunnandi og því ekkert að marka niðurstöðuna. Það þurfi að kjósa aftur og þá væntanlega enn og aftur ef fólkið heldur áfram að vera jafnvitlaust.

Dæmi tvö: Fram kemur ítrekað í skoðanakönnunum að yfirgnæfandi meirihluti Íslendinga er andvígur markaðsvæðingu raforkunnar og vill hafna því að orkustefna ESB verði innleidd hér á landi. Ríkisstjórn og meirihluti Alþingis segir þjóðina ekki skilja hve frábær stefna þetta sé og samþykkir enn einn áfangann á þessari vegferð með atkvæðum stjórnmálamanna sem áður höfðu talað þvert á þessa stefnu.

Dæmi þrjú: Reykjavíkurflugvöll hefur meirihluti borgarbúa viljað hafa á sínum stað; aðrir viljað hann á brott og hafa að sjálfsögðu haldbær rök fyrir þeirri afstöðu sinni. Þau eru engu að síður rök og vilji minnihlutans eins og hann hefur birst okkur í seinni tíð. Engu að síður skal hann ráða, því “vér einir vitum”.

Samkvæmt venju er okkur sagt að allt sé þetta á könnunarstigi. Málin verði skoðuð og gaumgæfð og skeggrædd  á mörgum, mörgum, fundum.

En á meðan menn mæli vindáttir sunnan Hafnarfjarðar eru gefin fyrirheit um að norður-suðurbrautinni í Vatnsmýrinni verði lokað fyrr en síðar svo byggingaverktakar geti farið að vinna sína undirbúningsvinnu.

Þannig er lýðræðinu brotlent og fluginu sjálfhætt.