OLNBOGARÝMI Í BRUSSEL

Fjölmargir menntamenn og stjórnmálamenn hér á landi hafa notið góðs af auknu Evrópusamstarfi eftir gerð EES-samningsins. Sá samningur hefur ýmsa kosti, einkum á sviði styrkja, vísindasamvinnu og einnig hafa fjölmargir Íslendingar fengið vinnu í Brussel við eftirlit ýmiskonar og skjalagerð. Nægir að benda á að hópur Íslendinga og Norðmanna samdi álit Eftirlitsnefndar ESA um að íslenskir skattgreiðendur bæru ábyrgð á Icesave skuldum Landsbankans hf. Ragnar Arnalds skrifaði ágæta bók um EES samninginn og fann honum ýmislegt til foráttu. Meðal annars það að hann ýtir undir hrávöruframleiðslu en hamlar fullvinnslu afurða á Íslandi. Engir tollar eru á óunnum fiski (þeas. óflökuðum) en tollur á unnum fiski. Þetta gildir um fleiri afurðir og hefur leitt til þess að vinna hefur flust úr landi og nægir að minna á fyrirtæki Sigurðar Ágústssonar sem fullvinnur afurðir í Hirsthals í Danmörku í stað Stykkishólms vegna þessa.

Hægt er að færa rök fyrir því að EES-samningurinn hafi verið forsenda bankahrunsins. Án hans hefði "útrásin" verið erfiðari. Að minnsta kosti hefði "exposure" bankanna aldrei orðið það sem hún varð. EES-samningurinn er einnig svo viðamikill að burðir þrjúhundruð þúsund manna þjóðar til að þýða, lögleiða og ekki síst skilja allar reglugerðir og lög sem við höfum skuldbundið okkur til að hlíta, eru vart nægilegir. Á sama hátt og bankarnir gleyptu stóran hluta af ungu menntafólki, er líklegt að ESB samningur muni krefjast vinnu þúsunda Íslendinga og kosta stórfé. Það mun eflaust verða fjármagnað af ESB-stórríkinu. Samningurinn og almennt vinnan við það að vera í ESB mun hugsanlega verða stærsta atvinnugreinin á Íslandi. Á sama hátt og stærsta atvinnugreinin í Maputo í Mozambique og víða í þróunarlöndum er þjónusta við hjálparstofnanir.

Þannig yrðum við Íslendingar styrkjaþjóð. Atvinnuleysi meðal menntamanna yrði ekkert. Lífsrými ESB-stórríkisins myndi stækka og atvinnutækifærum menntamanna fjölga og olnbogarými stjórnmálamanna í Brussel myndi aukast. Það er í þessu ljósi sem ber að skoða tilfinningahita ESB umræðunnar. Það eru margar stéttir sem sjá hag sínum borgið við innlimun Íslands. Það er hins vegar ljóst að Ísland verður ekki lengur fiskiþjóð í Atlantshafi, heldur safn blýantsnagara á styrkjum. Kannski er það allt í lagi og kannski sjá menn þetta fyrir sér sem góðan kost. Það er hins vegar heiðarlegast að gera grein fyrir sér í þessari umræðu allri. Hvernig hagsmunir manna liggja. Það er klárt mál að þrjúhundruð þúsund manna þjóð verður ekki söm innan stórríkisins ESB og utan þess.