UPPSAGNIR ÞVERT Á LOFORÐ
Auðvitað þarf ný ríkisstjórn eða bæjarstjórn ef því er að skipta að hafa frelsi til að breyta um stefnu í samræmi við það sem kjósendur hafa veitt umboð til í afstöðnum kosningum. Við svo búið er eðlilegt að lögum sé breytt og regluverki einnig svo og ýmsum áherslum í framkvæmdum. Allt þetta væri í samræmi við lýðræðislega stjórnarhætti.
Orð skulu standa
Í ýmsum efnum er málið þá engan veginn svona einfalt. Þannig verður stefna að vera óbreytt og orð að standa þegar afdráttarlaus loforð hafa verið gefin af fyrri ríkisstjórn, bæjarstjórn eða stjórn stofnunar eftir því sem við á. Slíkt á til dæmis við um fyrirheit um starfsöryggi sem heitið hefur verið í tengslum við skipulagsbreytingar.
Skipulagsbreytingar eru oft á tíðum viðkvæmar. Ekki síst þegar um er að ræða mikla uppstokkun. Slík uppstokkun varð í minni tíð sem innanríkisráðherra á sviði samgöngumála. Þá var Vegagerðin, Umferðarstofa, Flugmálastjórn og Siglingastofnun lagðar niður i þáverandi mynd og til urðu Samgöngustofa annars vegar og Vegagerðin hins vegar.
Rök fyrir breytingum
Sitt sýndist hverjum um þessar skipulagsbreytingar. Sjálfum fannst mér full rök fyrir þeim og þær vera í samræmi við þá sýn að samgöngumálin ætti að skipuleggja undir einni regnhlíf hvort sem um væri að ræða samgöngur á landi, sjó eða í lofti. Allir þessir þættir þyrftu að ríma vel saman. Mörg dæmi væru þess að svo væri ekki. Úr því mætti bæta með breyttri nálgun og breyttu skipulagi. Öllu skipti að horfa inn í framtíðina.
Breytingar fyrir hálfu öðru ári
Breytingunum var hrint í framkvæmd á miðju ári 2013, fyrir einu og hálfu ári. Vegagerðin nýja tekur þannig nú til allra þátta samgöngumálanna og taldi ég rökrétt að breyta heiti stofnunarinnar í Samgöngustofnun Íslands og talaði fyrir því, enda hin stóra skipulags- og framkvæmda-regnhlíf samgöngumála. Starfsmenn vildu annað í kosningu um heitið og var niðurstaðan að sjálfsögðu virt. Starfsmenn Samgöngustofu kusu einnig sitt nafn og þótti mér þar vel takst til. En þetta er önnur saga.
Sátt, en með skilyrðum
Á endanum náðist bærileg sátt um þessar skipulagsbreytingar. En það samkomulag var skilyrt og horfðu starfsmenn til loforða - afdráttarlausra loforða - stjórnvalda. Við skipulagsbreytingarnar skyldu menn ekki missa vinnu sína. Minn skilningur er sá að umbreytingartímabilið sé fjarri því að vera liðið og uppsagnirnar nú því skýlaust brot á þeim loforðum sem gefin voru.
SFR segir lög brotin
Nú hefur fimmtán starfsmönnum Samgöngustofu verið sagt upp og er það yfir 10% starfsmanna. Þar með flokkast uppsagnirnar undir hópuppsögn. Lög kveða á um að við hópuppsagnir skuli haft raunverulegt samráð við trúnaðarmenn stéttarfélaga. Þá er það skylda atvinnurekenda að gefa trúnaðarmönnum kost á að koma að sjónarmiðum sínum og tillögum að áður en endanleg ákvörðun er tekin. Að sögn talsmanna starfsmanna var ekkert af þessu gert og hefur SFR- stéttarfélag í almannaþjónustu, lýst því yfir að það líti á uppsagnirnar sem lögbrot.
Ófögur lýsing
Formaður, SFR, Árni Stefán Jónsson, lýsir vinnubrögðunum á eftirfarandi hátt: „Ekkert samráð var haft og engin upplýsingagjöf önnur en stuttur fundur með trúnaðarmönnum starfsmanna hálftíma áður en starfsmönnum voru tilkynntar fyrirætlanir stjórnenda á starfsmannafundi. Uppsagnirnar eru því lögbrot. Á umræddum starfsmannafundi var starfsfólk beðið um að fara á starfsstöðvar sínar þar sem stjórnendur myndu hringja í þá er málið varðaði. Á meðan starfsfólk beið eftir hringingu að ofan, sinntu þeir venjubundnum störfum og svöruðu símanum, milli vonar og ótta, í hvert sinn sem hann hringdi. Sumum var létt en aðrir fengu uppsögn. Flestir voru þannig beint vitni að uppsögn samstarfsfólks enda ríflega 10% starfsmanna sem misstu vinnuna ...".
Málið tekið upp á þingi
Um þetta þarf ekki að hafa fleiri orð. En hitt er víst að þessu máli er ekki lokið og gæti það endað fyrir dómstólum. En það gæti líka endað á annan og farsælli veg, nefnilega að uppsagnirnar yrðu dregnar til baka. Ég hef þegar óskað eftir sérstakri umræðu um málið á Alþingi og að eiga þar orðastað við innanríkisráðherra, þótt sá sem á endanum þarf að kalla til ábyrgðar sé fjármálaráðherrann. Hann þarf að svara fyrir fjárhagsþrengingar Samgöngustofu, sem stjórnendur þar á bæ réttlæta gjörðir sinar með. Það afsakar þó ekki forkastanleg vinnubrögð þeirra sjálfra.