VINUR VESTFJARÐA
Birtist í Mbl. 27.03.12
Guðmundur Karl Jónsson, farandverkamaður, skrifar grein í Morgunblaðið 24. mars undir fyrirsögninni, „Árás Ögmundar á Vestfirðinga". Í greininni segir Guðmundur Karl að ég vilji fara svokallaða Hálsaleið á Vestfjarðavegi 60, þvert á vilja heimamanna. Vísar hann í fjölmenna fundi á Vestfjörðum þar sem ég kynnti þessa hugmynd sl. sumar, en svo illa hafi henni verið tekið að „600 manns gengu út af fundinum sem ráherrann hélt vestur á Patreksfirði".
Í hraðagír
Allt er þetta rétt. Mér fannst vissulega að langhyggilegasti kosturinn miðað við allar aðstæður, fjárhag ríkissjóðs og þörfina á að hraða framkvæmdum væri svokölluð Hálsaleið, að bæta vegina yfir Hjallaháls og Ódrjúgsháls og setja þá framkvæmd í sérstakan hraðagír. Það var niðurstaða mín eftir ítarlega umræðu um þessi mál í fyrrasumar þar sem allir hlutaðaeigandi komu að samræðuborði. Sumir vildu þvera firði, margir vildu þvera og fara hina umdeildu Teigsskógarleið í vestanverðum Þorskafirði, aðrir í þveranir sem jafnframt byðu upp á að virkja sjávarföllin.
En eftir hin afgerandi viðbrögð, sem tillögur mínar fengu á Vestfjöðrum ákvað ég að endurskoða afstöðu mína. Eftir sem áður fannst mér hálsaleiðin bestur kostur við núverandi aðstæður en var þó jafnframt staðráðinn í að ganga ekki gegn eindreginni andstöðu íbúanna á svæðinu.
Málin skýrð á Alþingi
Miðvikudaginn 9. nóvember síðastliðinn efndi Eyrún Ingibjörg Sigþórsdóttir, sveitarstjóri á Tálknafirði, varaþingmaður Sjálfstæðisflokksins, til sérstakrar umræðu á Alþingi um þetta málefni. Í þeirri umræðu vék ég fyrst að vegagerð vestar á suðurfjörðunum, á vegkaflanum frá Eiði við Vattarfjörð að Þverá í Kjálkafirði: „Þessi kafli [...mun] kosta um 3 milljarða kr., milljarður á ári hverju. Í öðru lagi standa eftir vegabætur í Gufudalssveit. Þar hafa deilurnar verið mestar. Við fengum fulltrúa frá Háskólanum á Akureyri auk náttúrufræðinga, fulltrúa frá Skipulagsstofnun, sveitarfélögunum og nánast öllum sem að þessum málum hafa komið og þeir sögðu að það lægi á að hraða framkvæmdum. Það sem helst hefur staðið í mönnum eru vegirnir yfir hálsana, Hjallaháls og Ódrjúgsháls.
Ég setti fram þá tillögu að við forgangsröðuðum í framkvæmdaröðinni á annan hátt, létum vegaumbætur á þeim kafla sem ég vék að fyrst bíða og færum fyrst í að laga hálsana eins og Vegagerðin telur að sé gerlegt að gera. Þessu höfnuðu sveitarstjórnarmenn á svæðinu algerlega, tóku algerlega út af borðinu, og ég mun hlusta á það. Þeir vilja að við könnum nánar möguleika á láglendisvegi... Nákvæmlega það erum við að gera. Þá eru ýmsir kostir mögulegir. Mögulegt er að fara í gegnum Hjallahálsinn, Vegagerðin mun kanna það og gera rannsóknir á möguleika á göngum. Það er líka mögulegt að fara í þveranir fjarða. Það er mjög umdeilt að vísu en margir hafa viljað fara þá leið. Mér finnst hún alveg koma til greina og vissulega þarf að skoða hana. Það verk er þegar hafið af hálfu Vegagerðarinnar. Þar koma ýmsir kostir til greina, t.d. þverun á Þorskafirðinum utarlega og komast þannig yfir á Skálanesið. Síðan er sá kostur sem menn hafa talað fyrir í Reykhólasveit, að fara með veginn þaðan og yfir á Skálanes og nota tækifærið í leiðinni og gera sjávarfallsvirkjun. Sá hængur er á að það er gríðarlega dýr framkvæmd, talin kosta um 13 milljarða kr. og við höfum ekki efni á svo dýrri framkvæmd á allra næstu árum. En einnig þetta vil ég skoða. Með öðrum orðum, ég hef óskað eftir því við Vegagerðina að hún skoði alla þessa láglendiskosti... Hér kallar fyrrverandi samgönguráðherra úr sal, leið B, sem er hin umdeilda leið um Teigsskóg. Nei. Ég tel að sú leið sé algerlega út úr kortinu, einfaldlega vegna þess að þar með kasta menn fé á glæ. Það mundi kosta okkur, og við erum búin að ganga úr skugga um það, áralangt jag og dýr málaferli sem auk þess væru mjög áhættusöm því að það væri mjög líklegt, eins og kom út úr þessu samráði þar sem við hlustuðum á náttúrufræðinga, Skipulagsstofnun, umhverfisráðuneyti og fjölmarga aðra aðila, að þeir sem mundu vilja fara þá leið mundu tapa málinu. Frá minni hálfu er sú leið út úr kortinu en þær leiðir aðrar og tillögur sem hv. þingmaður setti fram er allar verið að skoða."
Göng og þveranir í athugun
Þetta var inntakið í umræðunni á Alþingi í nóvember síðastliðnum. Og þannig var frá málavöxtum greint í fjölmiðlum. Ég hefði haldið að þetta væri nokkuð skýrt. Fallið var frá því að endurraða í forgangsröð vegaframkvæmda á Vestfjarðavegi 60 eins og ég hafði lagt til, Hálsarnir og Teigsskógur voru teknir út af vinnsluborðinu en göng og mögulegar þveranir settar í athugun. Með öðrum orðum, nú er reynt að finna ásættanlega málamiðlun eftir að allir helstu málsaðilar hafa talað út.
Í lokin leyfi ég mér að bera af mér þá sök að ég vilji rýra hlut Vestfirðinga. Þvert á móti hef ég lagt áherslu á að hlutfallslega mest fé til nýframkvæmda í vegagerð renni til Vestfjarða enda samgöngur þar verstar í landinu - en fara nú sem betur fer batnandi. Vestfirðingar eru sem betur fer ekki vinalausir.